De kwintencirkel (of kwartencirkel) zul je onder andere 'ontdekken' als je in de gaten krijgt hoe septiemakkoorden vragen om een antwoord. Een van de opvallendste vraag-antwoord akkoordopvolgingen die je als beginnend gitarist zult tegenkomen is D7 G. Het dominantseptiemakkoord D7 geeft spanning die vraagt om een oplossing. Die oplossing komt als je een G akkoord er achteraan speelt. Akkoordgrepen oefenend kom je een heel stel van dit soort vraag-antwoord koppels tegen E7A , B7E , A7D enz. Als toetsenist kom je die spanning en oplossing natuurlijk ook tegen als je er op let: g-b-d-f (een G7 akkoord) vraagt om c-e-g (een C-akkoord) e-g#-b-d (E7) vraagt om a-c#-e (A).
Als je een aantal van die tweetallen in een overzichtje probeert te plaatsen, en je gaat steeds weer door met een volgend septiem (D7GG7C) krijg je:
B7 |
E |
E7 |
A |
A7 |
D |
D7 |
G |
G7 |
C |
C7 |
F |
F7 |
Bb |
Als je meteen de oplossing weer als septiemakkoord gebruikt krijg je de reeks:
... B7 E7 A7 D7 G7 C7 F7 Bb7...
De reeks verder naar links en rechts uitbreidend krijg je:
... E#7 A#7 D#7 G#7 C#7 F#7 B7 E7 A7 D7 G7 C7 F7 Bb7 Eb7 Ab7 Db7 Gb7 Cb7 Fb7 ...
Nu staan hier wel een hele rij exotische akkoorden zoals een Fb en een E#. Als we daar enharmonische verwisseling op los laten (op veel instrumenten kun je niet eens verschil maken tussen een Fb en en E resp een E# en een F) dan krijgen we met weglaten van de septiemen:
F Bb Eb Bb Db F# B E A D G C F Bb Eb Ab Db F# B E
Nu valt meteen op dat we aan het herhalen zijn (een accordeonist herkent hier overigens meteen de baskant van de accordeon...)
Als we de twaalf akkoorden eens op een cirkel zouden zetten...
Daar hebben we de kwintencirkel !
Linksomgaand op de kwintencirkel volgen de akkoorden elkaar steeds 'logisch' op (zeker als je er septiemakkoorden voor gebruikt).
Als je - bovenaan beginnend bij de C - kijkt naar toonladders en het bijbehorende aantal kruisen en mollen, dan zie je rechtsomgaand er steeds een kruis bijkomen, linksomgaand steeds een mol erbij. Helemaal onderaan zie je dan een toonsoort met 6 kruisen of 6 mollen.
Zie ook: