Kwintencirkel

Uit MusiCAD

De kwintencirkel (of kwartencirkel) zul je onder andere 'ontdekken' als je in de gaten krijgt hoe septiemakkoorden vragen om een antwoord. Een van de opvallendste vraag-antwoord akkoordopvolgingen die je als beginnend gitarist zult tegenkomen is D7 rightarrow.gif G. Het dominantseptiemakkoord D7 geeft spanning die vraagt om een oplossing. Die oplossing komt als je een G akkoord er achteraan speelt. Akkoordgrepen oefenend kom je een heel stel van dit soort vraag-antwoord koppels tegen E7rightarrow.gifA , B7rightarrow.gifE , A7rightarrow.gifD enz. Als toetsenist kom je die spanning en oplossing natuurlijk ook tegen als je er op let: g-b-d-f (een G7 akkoord) vraagt om c-e-g (een C-akkoord) e-g#-b-d (E7) vraagt om a-c#-e (A).

Als je een aantal van die tweetallen in een overzichtje probeert te plaatsen, en je gaat steeds weer door met een volgend septiem (D7rightarrow.gifGrightarrow.gifG7rightarrow.gifC) krijg je:

B7 E
E7 A
A7 D
D7 G
G7 C
C7 F
F7 Bb

Als je meteen de oplossing weer als septiemakkoord gebruikt krijg je de reeks:

... B7 rightarrow.gif E7 rightarrow.gif A7 rightarrow.gif D7 rightarrow.gif G7 rightarrow.gif C7 rightarrow.gif F7 rightarrow.gif Bb7...

De reeks verder naar links en rechts uitbreidend krijg je:

... rightarrow.gif E#7 rightarrow.gif A#7 rightarrow.gif D#7 rightarrow.gif G#7 rightarrow.gif C#7 rightarrow.gif F#7 rightarrow.gif B7 rightarrow.gif E7 rightarrow.gif A7 rightarrow.gif D7 rightarrow.gif G7 rightarrow.gif C7 rightarrow.gif F7 rightarrow.gif Bb7 rightarrow.gif Eb7 rightarrow.gif Ab7 rightarrow.gif Db7 rightarrow.gif Gb7 rightarrow.gif Cb7 rightarrow.gif Fb7 rightarrow.gif...

Nu staan hier wel een hele rij exotische akkoorden zoals een Fb en een E#. Als we daar enharmonische verwisseling op los laten (op veel instrumenten kun je niet eens verschil maken tussen een Fb en en E resp een E# en een F) dan krijgen we met weglaten van de septiemen:

F rightarrow.gif Bb rightarrow.gif Eb rightarrow.gif Bb rightarrow.gif Db rightarrow.gif F# rightarrow.gif B rightarrow.gif E rightarrow.gif A rightarrow.gif D rightarrow.gif G rightarrow.gif C rightarrow.gif F rightarrow.gif Bb rightarrow.gif Eb rightarrow.gif Ab rightarrow.gif Db rightarrow.gif F# rightarrow.gif B rightarrow.gif E

Nu valt meteen op dat we aan het herhalen zijn (een accordeonist herkent hier overigens meteen de baskant van de accordeon...)

Als we de twaalf akkoorden eens op een cirkel zouden zetten...

Daar hebben we de kwintencirkel !

kwintencirkel.jpg

Linksomgaand op de kwintencirkel volgen de akkoorden elkaar steeds 'logisch' op (zeker als je er septiemakkoorden voor gebruikt).

Als je - bovenaan beginnend bij de C - kijkt naar toonladders en het bijbehorende aantal kruisen en mollen, dan zie je rechtsomgaand er steeds een kruis bijkomen, linksomgaand steeds een mol erbij. Helemaal onderaan zie je dan een toonsoort met 6 kruisen of 6 mollen.

Zie ook